Ο υδρόμυλος αυτός με την αποκατάσταση του έχει γίνει ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία τέχνης και ενημέρωσης του τρόπου ζωής των ανθρώπων, εκατονταετηρίδων από σήμερα.Μας διδάσκει μια θαυμαστή τεχνοτροπία και ένα ιδιάζοντα τρόπο ζωής, όχι μόνο των κατοίκων της περιοχής, αλλά και ενός μεγάλου μέρους του συνόλου της χερσαίας Ελλάδας. Ο υδρόμυλος Ντούμα ή Πυρσινέλλα ή Φράγκου έχει μια μακρά ιστορία, η οποία ξεκινάει από τις αρχές του 19ου αιώνα, όχι ως ένας απλός υδρόμυλος επεξεργασίας δηλαδή των σιτηρών και μετατροπής αυτών σε άλευρα, αλλά και αποφλοίωσης της ορύζης της περιοχής του Φαναριού, της κατεργασίας του καπνού και της παρασκευής του “τομπάκο” και της κατεργασίας υφαντών προέλευσης από τα μαλλιά των αιγοπροβάτων. Ήταν ένα εργοστάσιο για την εποχή του, το οποίο απασχολούσε πλέον των εκατό ατόμων. Η δε κινητήρια δύναμη αυτού προέρχονταν από τα νερά των σημερινών πηγών του Κεφαλοβρύσου, οι οποίες μαζί με τον Λίβερη σχημάτιζαν τον Κωκυτό, τον τροφοδότη της Αχερουσίας λίμνης για την οποία μας πληροφορεί ο αρχαιότερος και πιο ονομαστός Ελληνας ποιητής Όμηρος (Ιλ. Χ 409, 417..,) Και για να φτάσει στη σημερινή νόμιμη ιδιοκτησία ο υδρόμυλος αυτός, περιήλθε πολλά στάδια και είναι άξιοι πολλών επαίνων οι σημερινοί ιδιοκτήτες του οι οποίοι μερίμνησαν και του ανέδειξαν τη μεγάλη του αξία. Ιδιοκτησιακά ξεκινάει από την οικογένεια Πυρσινέλλα, Ηπειρώτες διανοούμενοι και ευεργέτες από τα Ιωάννινα. Ονομάζεται και Φράγκου γιατί έζησε η οικογένεια αυτή στη Γαλλία, η οποία ονομαζόταν Φραγκιά. Στη συνέχεια περιέρχεται στην κατοχή των κατακτητών Οθωμανών Τούρκων και κατόπιν στο ελληνικό δημόσιο. Ακολούθως με τη διαδικασία της δημοπρασίας περιέρχεται στη σημερινή ιδιοκτησία της οικογένειας Δημητρίου Ντούμα, Σελλιανίτη και από αυτούς στους νόμιμους απογόνους Λάμπρο Ντούμα και τελικά στο σημερινό Θεόδωρο (Ράκη) Ντούμα του Λάμπρου. Και η τιμή με τον μεγάλο έπαινο ανήκουν στους τελευταία αναφερόμενους κληρονόμους, κ. Λάμπρο Ντούμα, το γιο Θεόδωρο (Ράκη) Ντούμα και τη σύζυγο του Ελένη, οι οποίοι, όχι μόνο κράτησαν σε μερική έστω λειτουργία τον υδρόμυλο και δεν τον άφησαν να καταρρεύσει όπως έγιναν παρόμοια έργα της περιοχής ή και ευρύτερα, αλλά μερίμνησαν και τον αποκατέστησαν στην αρχική του μορφή, ώστε να διδάσκονται οι σύγχρονοι νέοι μας τόσα ωραία πράγματα από τη ζωή των προγόνων τους. Εδώ δίκαιο είναι να αναφερθεί ότι έγινε η αξιοποίηση ειδικών κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Ε.Ε.), τα οποία διαθέτει η Περιφέρεια Ηπείρου και με την επιμέλεια των Ειδικών Μηχανικών της Περιφέρειας, των εργολάβων μηχανικών Δημητρίου και της συζύγου αυτού Κούλας, το έργο έφτασε στο θαυμαστό σήμερα σημείο, ώστε να αποτελεί ένα κόσμημα, όχι μόνο για την Κρυσταλλοπηγή (Σέλλιανη), αλλά και για την ευρύτερη περιοχή και την Ελλάδα ακόμη. Ήδη τα σχολεία συρρέουν αθρόα να δουν, να θαυμάσουν και να διδαχθούν από το ωραίο αυτό έργο στο βαθμό αποκατάστασης αυτού. Γιατί αμφιβάλλω αν υπάρχει πουθενά στην Ελλάδα τέτοιο έργο. Οι φωτογραφίες του υδρόμυλου που παρεμβάλλονται, καίτοι είναι αρκετά εκφραστικές δεν αποδίδουν τόσο το έργο αυτό όσο αν το δει κανείς ζωντανά από κοντά. Συγχαρητήρια λοιπόν στους πρωταγωνιστές του ωραίου αυτού έργου.

Πηγή:http://www.seliani.gr

https://www.youtube.com/watch?v=UPwFc9wHAq4&feature=youtu.be&t=17